با افزایش استفاده از ترکیبات گیاهی برای کاهش و درمان برخی از بیماری‌های رایج، تقاضا برای محصولات گیاهی که خاصیت سم زدایی کبد داشته باشند نیز در حال افزایش است. کنگر فرنگی یکی از گیاهانی است که کاندیدای مناسبی برای سم زدایی است. در این مطلب از مجله میشا ارگانیک ما به خاصیت سم زدایی آرتیشو بیشتر می‌پردازیم و چگونگی آن را برای شما عزیزان شرح می‌دهیم.

آرتیشو یا کنگرفرنگی

خاصیت سم زدایی آرتیشو

آرتیشو با نام علمی Cynara scolymus L گیاهی از تیره Asteraceae است. بسیاری از مردم کنگر فرنگی را به دلیل طعم غیرمعمولشان دوست دارند، اما آیا می‌دانستید که این سبزی فواید سلامتی زیادی نیز دارد؟ کنگر فرنگی منبع عالی از فیبر، پتاسیم و ویتامین B9، همچنین حاوی چندین آنتی اکسیدان است. در واقع، قدرت آنتی اکسیدانی طبیعی آن موضوع مطالعات علمی متعددی در چند سال اخیر بوده است.

با این ترکیبات استثنایی، کنگر فواید بسیاری برای سلامت انسان، به ویژه مربوط به کبد و سیستم گوارشی دارد و در مطالعات مختلفی نیز به خاصیت سم زدایی آرتیشو پرداخته شده است. اما قبل از پرداختن به خاصیت سم زدایی آرتیشو بیایید در مورد کبد بیشتر بدانیم.

کبد شما سیستم فیلتراسیون شخصی بدن شماست که خون را پاکسازی می‌کند و سموم را به مواد زائد تبدیل می‌کند که بدن می‌تواند راحت تر آن را از بین ببرد. اغلب ما قلب، ریه‌ها و مغز را به عنوان “ارگان های حیاتی” خود می‌دانیم. اما نباید از کبد خود غافل نشویم! عملکرد بهینه آن کلید سلامت بدن ماست.

کبد دومین عضو بزرگ در بدن انسان است. رنگ آن قهوه‌ای مایل به قرمز است و در سمت راست بدن، درست زیر ریه‌ها قرار دارد. اندام بزرگی مانند کبد وظایف بی شماری دارد و بیش از 500 کار را برای حفظ سلامت بدن شما انجام می‌دهد. دو مورد از مهمترین وظایف آن عبارتند از سم زدایی و تنظیم متابولیک بدن.

می‌توانید با برخی تغییرات ساده در سبک زندگی، داشتن یک رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و گنجاندن مکمل‌های کبدی در حفظ سلامتی خود کوشا باشید.

شما عزیزان می توانید در مجله میشا ارگانیک درباره کبد چرب و علائم آن  همچنین خوراکی‌های مفید برای کبد چرب مطالبی را مطالعه کنید.

کبد چه می‌کند؟

کبد شما اساسا دروازه بان بین شما و هر چیزی است که می‌خورید. هرگاه چیزی بخورید یا مصرف کنید، چه غذا و یا دارو، توسط کبد پردازش می‌شود. به عنوان مثال، هنگامی که غذا می‌خورید، غذا توسط معده و روده هضم و تجزیه می‌شود، جذب خون می‌شود و سپس وارد کبد می‌شود. سپس کبد شما تعیین می‌کند که با غذایی که به تازگی مصرف کرده اید چه کند. می‌داند که آیا سم زدایی کند، چه زمانی مواد مغذی را ذخیره کند و چه زمانی آن مواد مغذی را دوباره به خون شما آزاد کند؟

کبد شما همچنین به عنوان مخزن قند بدن شما عمل می‌کند و همراه با لوزالمعده، مقدار مناسبی از قند را در جریان خون شما آزاد می‌کند. هنگامی که کبد شما یک وعده غذایی را پردازش می‌کند، قند را از خون شما می‌گیرد و آن را به عنوان گلیکوژن ذخیره می‌کند. کبد همچنین در صورت نیاز گلیکوژن را دوباره به گلوکز تبدیل می‌کند.

شما عزیزان می توانید عرق گیاهی آرتیشو ارگانیک برگسان – 900 میلی لیتر را با کلیک بر روی لینک تهیه کنید. برای مشاهده و خرید سایر عرقیات ارگانیک از میشا ارگانیک روی لینک کلیک کنید.

خاصیت سم زدایی آرتیشو

خاصیت سم زدایی آرتیشو

کنگر فرنگی سابقه طولانی در استفاده دارویی دارد، به دلیل خاصیت سم زدایی آرتیشو برای کبد و سلامت دستگاه گوارش سال‌هاست که به عنوان گیاهی برای پاکسازی کبد استفاده می‌شود.

کنگر فرنگی با تنظیم قند خون، متابولیسم کلسترول و سلامت کبد به بدن کمک می‌کند. مکانیسم‌های دقیق بسیاری از این خواص همچنان در دست بررسی است و خاصیت سم زدایی آرتیشو ممکن است از مواد شیمیایی گیاهی موجود در آن، از جمله ترکیبات فنلی و فلاونوئیدها و فیبر پری‌بیوتیک مانند اینولین ناشی شود.

این فیتوکمیکال‌ها به عنوان آنتی اکسیدان عمل می‌کنند و از بدن در برابر آسیب ناشی از واکنش‌های اکسیداتیو محافظت می‌کنند و اثرات ضد میکروبی و تعدیل کننده ایمنی از خود نشان می‌دهند.

کنگر فرنگی همچنین باعث ترشح و دفع صفرا می‌شود که به هضم چربی و ویتامین های محلول در چربی کمک می‌کند. این گیاه به حذف سموم، کلسترول و سایر متابولیت‌های سمی کمک می‌کند. همه این خواص به محافظت از کبد کمک می‌کند.

مکانسیم اثر

خاصیت سم زدایی آرتیشو

کنگر فرنگی هضم و دفع کلیوی را تسهیل می‌کنند و باعث پاکسازی کبد می‌شوند. اما کنگر فرنگی به تنهایی یک ادرارآور عالی و سرشار از فیبر است. کنگر دارای خواص پاک کنندگی کبد است که محققان خاصیت سم زدایی آرتیشو را به دو ماده گیاهی نسبت داده اند:

سینارین، آنتی اکسیدانی که به کبد در تولید صفرا کمک می‌کند، برای هضم چربی و دفع سموم از بدن ضروری است.

سیلیمارین، فلاونوئیدی که از سلول های کبد و غشای سلولی محافظت می‌کند.

مهمترین ترکیب فعال همان سینارین، در کل گیاه وجود دارد، اما بیشترین غلظت در برگ‌ها یافت می‌شود. به همین دلیل بیشتر داروهای طبیعی به دست آمده از این گیاه از برگ تهیه می‌شود و بیشترین خاصیت سم زدایی آرتیشو نیز در برگ‌های آن نهفته است.

به غیر از سینارین و سیلیمارین، سایر آنتی اکسیدان‌های موجود در کنگر فرنگی عبارتند از بتا کاروتن، کورستین، لوتئین، روتین و اسید گالیک. این ترکیبات به مبارزه با التهاب و محافظت در برابر طیف گستردهای از بیماری‌های مزمن کمک می‌کند.

برگ‌های کنگر فرنگی منبع طبیعی اسیدهای فنولیک با اسیدهای دی کافئویل کوئینیک، مانند سینارین (1،3-دیکافئویل کوینیک اسید)، همراه با آن پیش ساز بیوسنتزی اسید کلروژنیک (5-کافئویل کوینیک اسید) است که نقش مهمی در خاصیت سم زدایی آرتیشو دارد.

وقتی سموم از محیط وارد بدن می‌شوند یا در آن ذخیره می‌شوند، یا به بافت‌ها و به ویژه به کبد منتقل می‌شوند. در کبد، مجموعه‌ای پیچیده از آنزیم‌ها سعی در خنثی کردن و دفع آنها به صورت نمک‌های صفراوی دارد. ترکیبات محرک صفرا مانند سینارین باعث تسهیل دفع متابولیت‌های سمی از بدن می‌شود. بدین ترتیب مکانسیم اثر و خاصیت سم زدایی آرتیشو به اثبات می‌رسد.

در اینجا به برخی تحقیقات جدید و امیدوارکننده محققان ایرانی در مورد خاصیت سم زدایی آرتیشو در محافظت از کبد در برابر مسمومیت با سرب می‌پردازیم:

قدرت آنتی اکسیدانی

سم زدایی آرتیشو

سرب یکی از خطرناک‌ترین سموم محیطی است که مطالعات متعددی سمیت آن را برای بدن تایید کرده است. پس از جذب، این فلز سنگین می‌تواند به سرعت در اندام‌هایی مانند کبد و کلیه‌ها رسوب کند. مسمومیت با سرب منجر به عوارضی از جمله اختلال عملکرد فیزیولوژیکی، عصبی و تولید مثلی و همچنین مشکلات رفتاری می‌شود که در درجه اول در نتیجه اکسیداتیو ناشی از سرب است.

این پژوهش ایرانی نشان می‌دهد که اکسیداتیو که به عنوان یکی از مضرترین مکانیسم‌ها برای بدن انسان شناخته می‌شود، می‌تواند توسط ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در کنگر مهار شود، بنابراین خاصیت سم زدایی آرتیشو در برابر سرب در این تحقیق به اثبات رسیده است.

مبارزه با مسمومیت

برای ارزیابی خاصیت سم زدایی آرتیشو، این تیم تحقیقاتی از یک مکمل غذایی به نام «کنگر فرنگی» استفاده کردند که از عصاره گونه کنگر فرنگی Cynara scolymus فرموله شده است. این عصاره طبیعی به دلیل محتوای آنتی اکسیدانی بالای خود و مطالعات متعددی که قبلا در مورد آن منتشر شده است، با تحقیقات اخیر خاصیت سم زدایی آرتیشو به اثبات رسیده است.

این مطالعه ایرانی مکمل را روی 32 موش آزمایش کرد و آنها را به چهار گروه تقسیم کرد. گروه اول با یک رژیم غذایی استاندارد و بدون سرب تغذیه شدند و سه گروه باقیمانده همگی با رژیم غذایی حاوی سرب تغذیه شدند. از این سه گروه، به دو گروه مکمل آرتیشو یا مکمل ویتامین C نیز داده شد. به منظور آزمایش اثربخشی این مکمل، محققان طیف وسیعی از پارامترها از جمله غلظت سرب در سرم، مشخصات لیپوپروتئین و غلظت مولکول‌های مختلف مانند آلانین ترانس آمیناز ALT، آسپارتات ترانس آمیناز (AST)، آلکالین فسفاتاز (ALP) و مالون دی آلدئید (MDA). اندازه گیری این نشانگرها هر گونه اختلال عملکرد فیزیولوژیکی را قادر می سازد تا شناسایی شود.

نتایج امیدوار کننده از خاصیت سم زدایی آرتیشو

در پایان مطالعه، محققان نتایج مثبتی را در گروه مکمل کنگر مشاهده کردند. نه تنها سطح سرب سرم این موش‌ها کاهش یافته بود، بلکه مشخصات فیزیولوژیکی آنها نیز بهبود یافته بود.

 این یافته‌های مثبت از یافته‌های مطالعه دیگری حمایت می‌کند که عصاره کنگر فرنگی را دارای اثر ضد کلسترول شناسایی کرده بود. همچنین مشخص شد که مکمل کنگر فرنگی باعث کاهش سطوح ALT، AST، ALP و MDA می‌شود که نشان دهنده بهبود چندین عملکرد بیولوژیکی، عمدتا مرتبط با کبد است.

این مطالعه جدید پتانسیل درمانی آرتیشو را تایید می‌کند. به گفته محققان، قدرت آنتی اکسیدانی و خاصیت سم زدایی آرتیشو ممکن است برای کبد مفید باشد و در برابر مسمومیت با سرب محافظت کند.

چگونه کنگر فرنگی بپزیم؟

آرتیشو

هنگام خوردن کنگر باید به درستی آن را بشویید و تمام قسمت‌های فیبری آن را جدا کنید. اولین کار شستن کل کنگر است، می‌توانید از یک حوله یا هر دستکش آشپزخانه برای محافظت از خود استفاده کنید. برگ‌های اضافی کنگر فرنگی را بردارید تا خوب و تمیز شود. یک سوم بالای کنگر فرنگی را برش دهید. خارهای کنگر فرنگی را با قیچی بردارید. مقداری لیمو را روی کنگر بریزید. هنگامی که کنگر فرنگی را تمیز و آماده کردید، می‌توانید شروع به پخت و پز کنید.

کنگر فرنگی معمولا به صورت پخته مصرف می‌شود. بهترین روش تهیه کنگر فرنگی برای حفظ خاصیت سم زدایی آرتیشو، بخارپز کردن یا پختن آن در زودپز است.

کنگر فرنگی با محافظت از کبد در برابر سمیت کبدی و اثرات مضر الکل، غذاهای فرآوری شده و سایر آلاینده ها برای کبد مفید است. این بدان معنا نیست که با خوردن کنگر فرنگی شما می‌توانید تمام غذاهای ناسالم را که می‌خواهید بخورید. با این حال، اگر سبک زندگی نه چندان سالمی داشته‌اید و می‌خواهید شروعی تازه و سالم داشته باشید، کنگر فرنگی می‌تواند بخشی جدایی ناپذیر از برنامه سم زدایی کبد باشد.

از اینکه مطالب علمی و مستند مجله میشا ارگانیک را برای مطالعه انتخاب کرده‌اید، سپاسگزاریم. شما همراهان همیشگی میشا ارگانیک می‌توانید نظرات ارزشمند خود را در قسمت دیدگاه درج کنید.

مشاوران و کارشناسان تخصصی میشا ارگانیک همواره پاسخگوی سوالات شما هستند. با ما در ارتباط باشید.